Medische aspecten van Cerebrale Parese
Dr. Hurnet Dekkers, Revalidatiearts bij Reade en Voorzitter van de VRA-werkgroep Cerebrale Parese (CP), gaf een uitgebreide presentatie over de ontstaanswijze, verschillende typen CP, het revalidatieproces, veelvoorkomende klachten, en sportactiviteiten voor mensen met CP.
De feiten op een rijn:
- Cerebrale Parese (CP) vormt een aanzienlijk deel van de (kinder)revalidatie, met een incidentie van 2 op de 1000 levend geboren kinderen.
- CP is het gevolg van hersenbeschadiging die vóór het eerste levensjaar optreedt; een beschadiging na het eerste jaar wordt gediagnosticeerd als Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH).
- CP kent diverse manifestaties waarbij de ernst van beperkingen en bijkomende problemen sterk kan variëren. De spastische vorm, verantwoordelijk voor 70-80% van de gevallen, wordt vaak geassocieerd met factoren zoals vroeggeboorte en aangeboren afwijkingen. De dyskinetische vorm, met name gekenmerkt door onwillekeurige bewegingen, komt voor bij 6% en kan worden veroorzaakt door zuurstoftekort bij de geboorte.
- De mate van spasticiteit en de spiergroepen waarin de spasticiteit aanwezig is veranderen niet over de tijd. Dyskinetische bewegingen variëren in ernst, vooral onder invloed van spanning en emoties.
- In de jaren van groei kunnen verkortingen van de spieren, heupluxaties en scoliose zich ontwikkelen bij mensen met CP.
- Mensen met dyskinetische CP ervaren vaak ernstige motorische problemen en communicatiestoornissen, terwijl ze cognitief goed kunnen functioneren. Dit kan leiden tot een verkeerde inschatting van hun functioneren door anderen.
Krachttraining bij Cerebrale Parese
Dr. Liesbeth van Vulpen, senior onderzoeker en kinderfysiotherapeut bij Reade, deelde haar onderzoek over Mega Power Training. Dit betreft een groepstraining gericht op kinderen in de leeftijd van 4-16 jaar met cerebrale parese (CP). De focus van de training ligt specifiek op het verbeteren van het lopen, rennen, kracht en conditie.
Spierkacht
Kinderen met CP vertonen over het algemeen minder spierkracht dan hun leeftijdsgenoten, het grootste verschil is waarneembaar in de kuitspieren. Daarnaast is bij kinderen met CP de snelheidskracht (de snelheid waarmee de spieren samentrekken) 70% minder ten opzichte van leeftijdsgenoten. Deze verminderde spierkracht is gerelateerd aan een afname in spiervezels en de aansturing van motorunits. Ook hebben mensen met CP vaak te maken met een kortere spier en een langere pees, en is de samenwerking tussen de agonist en antagonist minder vergeleken met leeftijdsgenoten. Een deel van deze problemen kan effectief worden aangepakt door middel van gerichte training.
Er bestaat een significante relatie tussen spierkracht en het vermogen om te lopen, waarbij deze relatie groter is dan de relatie tussen spasticiteit en lopen. Het hebben van veel spasticiteit betekent niet altijd dat er veel problemen zijn met grove motorische vaardigheden, en vice versa. Een tekort aan spierkracht gaat vaak gepaard met een verminderd vermogen in grove motorische vaardigheden.
Mega Power Training
Onderzoek toont aan dat de Mega Power Training aanzienlijk bijdraagt aan een toename van de kracht bij kinderen met cerebrale parese (CP) en hun loopvermogen. Deze training richt zich op het bestaande bewegingspatroon zonder correctie van de techniek. Vanwege de soms verminderde coördinatie bij kinderen met CP is het van belang om eerst kracht op te bouwen vanuit het al ontwikkelde patroon. Vervolgens kan er gewerkt worden aan het verbeteren van een meer gunstig bewegingspatroon.
Details van de training:
- Duur: 14 weken, 3 keer per week, 60 minuten per sessie.
- Opbouw: 10 minuten warming-up, 35 minuten poweroefeningen, 15 minuten eindspel.
- Maximale inspanning: 25 seconden per keer, 6-8 herhalingen.
- Gewicht wordt verhoogd met 10% als de snelheid boven 70% van de snelheid zonder gewicht uitkomt.
Motorisch leren bij Cerebrale Parese
Dr. John van der Kamp, Associate Professor aan de Faculteit Gedrags- en Bewegingswetenschappen, gespecialiseerd in Motorisch Leren en Prestatie, besprak de theorie van motorisch leren en de resultaten van zijn onderzoek bij mensen met CP.
Motorisch leren kan worden opgesplitst in twee varianten: impliciet en expliciet. Bij impliciet leren draait het om het aanvoelen van de oefening en het variëren daarin, waarbij, indien mogelijk, de aandacht op andere zaken wordt gericht. Expliciet leren is gericht op het uitdrukkelijk beschrijven van de oefening en deze herhaaldelijk uitvoeren.
| Impliciet leren | Expliciet leren |
| Reduceren van bewuste kennis | Vergroten van bewuste kennis |
| Dubbeltaken | Instructies over optimale bewegingsvorm |
| Analogie leren | Feedback (bijv video) om afwijkingen te identificeren en corrigeren |
| Externe aandachtfocus | Zelf-ontdekkingsleren (leren van fouten) |
| Foutloos leren | Herhalen, optimaliseren |
| Variëren door manipuleren van randvoorwaarden |
Praktische informatie rondom Cerebrale Parese
De zijde van de hersenbeschadiging heeft invloed op de leermogelijkheden. Voor atleten met cerebrale parese (CP) blijkt dat impliciet leren over het algemeen behouden lijkt, terwijl expliciet leren niet voor iedereen geschikt is, afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van de taak.
Opmerkelijk is dat atleten met CP die beschikken over een sterk verbaal werkgeheugen, aanzienlijk profiteren van expliciet leren. Aan de andere kant hebben atleten met CP die een zwak verbaal werkgeheugen hebben, voordelen bij impliciet leren. Deze laatste groep betreft vaak atleten met rechts unilaterale CP.
Een belangrijk inzicht is dat bij personen met zwak verbaal werkgeheugen, die veel fouten maken en overmatig nadenken, het leervermogen afneemt. Het is dus cruciaal om deze factoren in overweging te nemen bij het bepalen van de meest effectieve leermethode voor atleten met cerebrale parese.
